Een werkbare aanpak voor complexe verandering is om gesprekken te organiseren, om ruimte te geven aan het ontstaan van nieuwe patronen en signalen.
- Stuur een open uitnodiging aan mensen om erbij te zijn - de mensen die erbij zijn zijn de juiste mensen omdat zij interesse hebben om een gesprek aan te gaan.
- Een goede insteek in zo’n gesprek is om mensen te vragen naar gebeurtenissen die hen het meest zijn bijgebleven en daarover in gesprek te gaan.
- En ook aan het eind van het gesprek is het goed om te eindigen met de vraag wat in dit gesprek het meest memorabel is, het meest levendig. Dat kunnen ook kleine incidenten zijn, die daarna uitvergroot worden.
- Een andere insteek is mensen te vragen naar waar ze zich ongemakkelijk over voelen. Let er hierbij wel op dat mensen niet gewend zijn om te praten over hun gevoelens en waar ze ongemakkelijk bij zijn. Je kunt mensen hier van tevoren in coachen.
- Ook kun je ze vragen waarover ze heel enthousiast zijn, de meest levendige momenten. Hoe dan ook is het exploratief, om uit te vinden wat er nu echt aan de hand is; begin bij de kleine incidenten en laat mensen daarover praten.
- Maak aan het eind van een gesprek duidelijke afspraken maken over het vervolg, niet zozeer voor wat betreft de inhoud van de gesprekken, maar vooral voor wat betreft het proces.
- Vraag mensen wat ze van het gesprek vonden, hoe zij verder willen gaan en wie er nog meer betrokken zouden moeten worden.
- Zo'n vervolg kan weer een open conversatie zijn, maar het kan ook een vervolgstap zijn om in co-creatie meer betekenis te geven aan kleine incidenten of deze verder uit te vergroten.
De rol van een goede facilitator in dergelijke gesprekken is cruciaal:
- Ontvankelijk zijn voor wat er in de wereld om hem heen gebeurt;
- Ontspannen en spontaan blijven;
- Bespreekbaar maken als er iets in het gesprek verandert, nagaan waardoor dat werd veroorzaakt en daarmee werken.